23 Nisan'da İstanbul'da meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem, çalışanların haklarını yeniden gündeme getirdi. Özellikle işyeri binaları hasar gören çalışanlar, "Çalışmak zorunda mıyım?" sorusunu sormaya başladı. Peki, depremde çalışanların hakları nelerdir? İşyeri binası hasar görenler çalışmayabilir mi? İşte detaylar...
Deprem Sonrası Çalışanların Hakları Nelerdir?
Deprem gibi doğal afetler, iş hayatında da önemli değişikliklere neden olabilir. İş Kanunu ve ilgili mevzuatlar, bu gibi durumlarda çalışanların haklarını koruma altına almıştır. Deprem sonrası çalışanların sahip olduğu bazı temel haklar şunlardır:
- İş Güvenliği Hakkı: Çalışanların en temel haklarından biri, güvenli bir ortamda çalışma hakkıdır. Deprem sonrası işyerinin hasar görmesi durumunda, işveren çalışanların güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Hasarlı binalarda çalışmaya zorlanmak, iş güvenliği ihlali anlamına gelir.
- Çalışmaktan Kaçınma Hakkı: İş Kanunu'nun 13. maddesi, çalışanlara ciddi ve yakın tehlike durumunda çalışmaktan kaçınma hakkı tanır. Deprem sonrası işyerinde can güvenliğinin olmaması halinde, çalışanlar çalışmaktan kaçınabilir ve bu durum iş sözleşmesinin feshi nedeni sayılamaz.
- Ücret Hakkı: Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan çalışanların ücretleri, bu süre zarfında ödenmeye devam eder. İşveren, güvenli bir çalışma ortamı sağlayana kadar çalışanlarına ücret ödemekle yükümlüdür.
- İş Sözleşmesini Fesih Hakkı: İşyerinin deprem nedeniyle kullanılamaz hale gelmesi veya işverenin iş güvenliği önlemlerini almaması durumunda, çalışanlar iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilirler. Bu durumda, kıdem tazminatı alma hakları da doğar.
İşyeri Hasar Gördüyse Çalışmak Zorunda Mıyım?
Deprem sonrası işyerinin hasar görmesi durumunda, çalışanların çalışmaya zorlanması yasal değildir. İşveren, öncelikle binanın güvenliğini tespit ettirmek ve gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Eğer bina kullanılamaz durumdaysa veya can güvenliği riski taşıyorsa, çalışanlar çalışmaktan kaçınabilirler. Bu durumda işveren, çalışanlarına ya güvenli bir alternatif çalışma ortamı sunmalı ya da iş sözleşmesini feshetmelidir.
Unutmayın, iş güvenliği her şeyden önemlidir. İşvereninizin bu konudaki sorumluluklarını yerine getirmediğini düşünüyorsanız, yasal haklarınızı kullanmaktan çekinmeyin.
Deprem Anında Yapılması Gerekenler
Deprem anında panik yapmadan doğru davranışlar sergilemek hayati önem taşır. İşte deprem anında yapılması gerekenler:
- Sakin Olun: Panik, doğru karar vermenizi engelleyebilir. Sakin kalmaya çalışın ve çevrenizdeki insanları da sakinleştirmeye çalışın.
- Çök, Kapan, Tutun: Sağlam bir nesnenin yanına çömelin, başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kapanın ve sallantı geçene kadar tutunun.
- Pencerelerden ve Dış Duvarlardan Uzak Durun: Cam kırıkları ve düşen nesnelerden korunmak için pencerelerden ve dış duvarlardan uzak durun.
- Asansörleri Kullanmayın: Asansörler deprem sırasında tehlikeli olabilir. Merdivenleri kullanın.
- Açık Alandaysanız Binalardan Uzaklaşın: Binaların yıkılması veya üzerinize düşen nesnelerden korunmak için açık alanda binalardan uzak durun.
Deprem gibi doğal afetler karşısında bilinçli olmak ve doğru davranışlar sergilemek, can güvenliğimizi korumak için hayati önem taşır. Çalışanların haklarını bilmesi ve işverenlerin bu haklara saygı göstermesi, olası mağduriyetlerin önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Unutmayın, iş güvenliği her şeyden önce gelir.