Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarında 2024 yılının ilk çeyreği beklenmedik bir daralma ile karşılaştı. Ocak-Mart döneminde pazar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,5 oranında küçülerek 276 bin 284 adet olarak gerçekleşti. Bu durum, sektördeki oyuncuları ve tüketicileri yakından ilgilendiriyor. Peki, bu daralmanın nedenleri neler ve gelecekte neler bekleniyor?

Otomobil ve Hafif Ticari Araç Satışlarında Son Durum

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği'nin (ODMD) açıkladığı Mart 2024 verilerine göre, otomobil satışları Ocak-Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 azalarak 223 bin 793 adet oldu. Hafif ticari araç satışları ise yüzde 15,5 gibi daha belirgin bir düşüşle 52 bin 491 adede geriledi. Ancak, Mart ayında otomobil satışlarında bir toparlanma gözlemlendi ve satışlar geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,5 artarak 91 bin 828 adede yükseldi. Hafif ticari araç pazarında da yüzde 10,2'lik bir büyüme yaşanarak 25 bin 72 adet satış gerçekleşti.

Pazardaki genel eğilimleri daha iyi anlamak için bazı önemli detaylara göz atmak gerekiyor:

• Vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar pazarın yüzde 82,2'sini oluşturuyor.
• C segmenti otomobiller 125 bin 442 adetle yüzde 56,1 paya sahipken, B segmenti otomobiller 57 bin 861 adetle yüzde 25,9 pay aldı.
• Gövde tiplerine göre SUV otomobiller, yüzde 59,7 pay ve 133 bin 512 adet satışla en çok tercih edilen gövde tipi oldu.

Yakıt Türleri ve Şanzıman Tercihleri

Tüketicilerin yakıt türü tercihleri de otomobil pazarındaki dinamikleri etkiliyor. Benzinli otomobil satışları 111 bin 53 adetle yüzde 49,6 pay alırken, hibrit otomobil satışları 63 bin 884 adetle yüzde 28,5 paya ulaştı. Elektrikli otomobil satışları ise dikkat çekici bir artış göstererek 29 bin 594 adetle yüzde 13,2 paya yükseldi. Dizel otomobil satışları 18 bin 484 adetle yüzde 8,3 pay alırken, otogazlı otomobil satışları ise 778 adetle yüzde 0,3 payda kaldı.

Elektrikli otomobillerdeki bu yükseliş, çevreci yaklaşımların ve elektrikli araç teknolojisindeki gelişmelerin bir sonucu olarak değerlendirilebilir. Özellikle 160 kW altındaki elektrikli otomobil satışlarındaki yüzde 65,5'lik artış ve 160 kW üstü elektrikli otomobil satışlarındaki yüzde 164,1'lik artış, bu trendi destekler nitelikte.

Şanzıman tercihlerine bakıldığında ise otomatik şanzımanlı otomobillerin 211 bin 659 adetle yüzde 94,6 pay aldığı görülüyor. Manuel şanzımanlı otomobiller ise 12 bin 134 adetle yüzde 5,4 paya sahip.

Hafif Ticari Araç Pazarında Durum

Hafif ticari araç pazarında ise gövde tipine göre van tipi araçlar yüzde 74,6 pay ve 39 bin 175 adetle en çok tercih edilen gövde tipi olurken, kamyonet gövde tipi yüzde 11,1 pay ve 5 bin 831 adetle ikinci sırada yer aldı.

Otomobil ve hafif ticari araç pazarındaki bu daralma ve değişimler, tüketicilerin tercihlerindeki farklılaşmayı, ekonomik koşulları ve teknolojik gelişmeleri yansıtıyor. Özellikle elektrikli araçlara olan ilginin artması ve otomatik şanzımanlı araçların tercih edilmesi, gelecekte pazarın nasıl şekilleneceğine dair önemli ipuçları veriyor. Sektördeki oyuncuların bu değişimlere adapte olarak stratejilerini yeniden gözden geçirmesi, rekabet avantajı sağlamaları açısından kritik önem taşıyor.