Borsa İstanbul'da 2024 yılının ilk çeyrek bilanço sezonu tamamlandı ve mali tablolarda genel olarak zayıf bir tablo ortaya çıktı. XUTUM endeksinde bilanço açıklayan 514 şirketin %51'i, yani 263 şirket zarar açıkladı. Bu durum, yatırımcılar arasında endişe yaratırken, Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Akkoyunlu'dan önemli değerlendirmeler geldi.

Zararın Temel Nedenleri Neler?

Peki, bu düşüşün arkasındaki temel nedenler neler? Enflasyon muhasebesi, kur etkisi, EUR/USD paritesi, talep zayıflığı ve yüksek finansman giderleri karlılıklardaki bu gerilemenin başlıca sebepleri arasında gösteriliyor. Özellikle enflasyonun yüksek seyretmesi ve Türk Lirası'ndaki değer kaybı, şirketlerin maliyetlerini artırarak karlılıklarını olumsuz etkiledi.

Hangi Sektörler Pozitif Ayrıştı?

Ancak, bu zorlu ortamda pozitif ayrışmayı başaran sektörler de oldu. Bankacılık ve sigorta sektörleri, enflasyon muhasebesinden muaf olmaları ve yüksek faiz ortamında marjlarını koruyabilmeleri sayesinde öne çıktı. Bankalar, net faiz marjındaki iyileşme, TÜFE'ye endeksli tahvillerden gelen getiriler ve güçlü komisyon gelirleriyle dikkat çekti. Sigorta şirketleri ise prim üretimi ve teknik kârlılıkta başarılı bir dönem geçirdi. Gıda sektöründe fiyatlama gücü yüksek olan ve maliyetlerini iyi yöneten şirketler de görece daha dirençli performans sergiledi. Ayrıca, savunma sanayi de güçlü sipariş akışı ve kamu destekli projeler sayesinde pozitif ayrışan sektörlerden biri oldu.

• Taahhüt: %63
• Gıda Perakende: %42
• Savunma Sanayi: %31

Net kâr bazında ise:

• GYO: %96
• Yemek Hizmetleri: %63
• Savunma Sanayi: %56

Hangi Sektörler Geriledi?

Öte yandan, otomotiv tedarikçileri, tekstil ve demir-çelik gibi emtia odaklı sektörlerde sert kârlılık düşüşleri yaşandı. FAVÖK düşüşünde yapı malzemeleri, BT yazılım, kimya ve otomotiv sektörleri öne çıkarken, net kâr düşüşünde enerji ve elektrik, kimya ve otomotiv sektörleri dikkat çekti.

FAVÖK düşüşünde:

• Yapı Malzemeleri: %73
• BT Yazılım: %61
• Kimya ve Otomotiv: %52

Net kâr düşüşünde:

• Enerji ve Elektrik: %93
• Kimya: %90
• Otomotiv: %70

Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Akkoyunlu, "İlk çeyrekte banka ve sigorta şirketleri yüksek enflasyonun fırsat yarattığı nadir sektörlerdi. İkinci çeyrekte ise TCMB’nin faiz indirimi beklentilerini ötelemesi, enflasyonun baz etkisiyle düşmeye başlaması ve kredi büyümesinin sınırlanması gibi nedenlerle bankacılık tarafında marj baskısı oluşabilir. Sigorta şirketlerinde enflasyonist ortam prim gelirlerini desteklemeye devam etse de poliçe maliyetlerinin artması ve bireysel müşterilerin fiyat duyarlılığı nedeniyle fiyatlama riski oluşabilir," dedi.

İlk çeyrek sonuçlarına bakarak en kötü senaryonun geride kaldığını söylemek için henüz erken olduğunu vurgulayan Akkoyunlu, "Birçok göstergede dip seviyelere yaklaşıldığı söylenebilir. Özellikle sanayi ve inşaat tarafında marj baskısının devam etmesi muhtemel, ancak havacılık, petrol ve turizm gibi sektörlerde sezonsallığın etkisiyle olumlu ayrışma görebiliriz. Şirket bazlı ayrışmaların artacağı ve ‘hisse seçiminin’ daha kritik olduğu bir dönem başladı diye düşünüyoruz," şeklinde konuştu. Enflasyonda yavaşlamanın da başladığını aktaran Ali Akkoyunlu, kalıcı toparlanma için 2025 sonu - 2026 başı gibi bir zaman diliminin daha uygun olduğunu belirtti.