Haydarpaşa Dayanışması ve kent hakkı savunucuları, Söğütlüçeşme'de yükselen AVM-Gar projesine karşı seslerini yükseltmeye devam ediyor. Projenin kamuoyuna tanıtımını üstlenen Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın'ın, Cüneyt Özdemir ve Özlem Gürses gibi isimlerin programlarına konuk olması, dayanışma tarafından "reklam faaliyeti" olarak değerlendirildi. Peki, bu proje gerçekten bir kent suçu mu, yoksa Kadıköy'e yeni bir soluk mu?

Soylulaştırma İddiaları ve Eleştiriler

Haydarpaşa Dayanışması'nın yaptığı açıklamada, "Terminal Kadıköy" olarak adlandırılan alanın, bir tüketim merkezine dönüştürülmesi eleştiriliyor. Açıklamada, Cüneyt Özdemir gibi isimlerin bu projeyi "soylulaştırma" olarak tanımlaması da tepkiyle karşılanıyor. Dayanışma, soylulaştırmanın "hiçbir suçu olmayan insanların yerinden edilmesi" anlamına geldiğini vurgulayarak, bu kavramın övünç kaynağı olamayacağını belirtiyor.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Yakın bir süre önce Terminal Kadıköy ve YEDİ DE YEDİ Terminal adıyla açılan alanın yeme-içme alanı adı altında bir tüketim merkezine dönüştürüldüğünü görüyoruz. Zamanında Galataport'u da benzer biçimde pazarlayan ve sevimli göstermeye çalışan Cüneyt Özdemir gibi ünlü gazetecilerin yine aynı iş için kolları sıvadığını şahit oluyoruz. Muhalif kesimlerin kendine yakın bulduğu Özlem Gürses gibi gazeteciler üzerinden de soylulaştırma projesine güzelleme yapılmasının benzer bir pazarlama çalışması olduğunu görüyoruz."

Dayanışma ayrıca, alanın eski halinin "tekinsiz ve kötü" olduğu yönündeki söylemleri de eleştirerek, kentsel dokudaki güven problemlerinin sadece tüketim, soylulaştırma ve kentsel dönüşüm projeleriyle çözülemeyeceğini savunuyor.

"YEDİ DE YEDİ, Yedikçe Yiyen Bir Yerdir"

Haydarpaşa Dayanışması, Söğütlüçeşme'de kamu yararı ve kullanım değeri temelinde, herkese açık, güvenli ve ücretsiz bir kamusal mekan talep ediyor. Yap-işlet-devret modeliyle yapılan projelerin, sadece yeni bir tüketim mekanı icat etmekten öteye gitmediğini ve Kadıköy'ün zaten sıkışık olan gündelik yaşamını daha da felç ettiğini belirtiyorlar.

Dayanışma'nın açıklamasına göre:

• Söğütlüçeşme'nin tüketim odaklı bir çekim merkezi haline getirilmesi, ilerleyen zamanlarda olumsuzluklara yol açacak.
• Tıpkı Galataport'ta olduğu gibi, Söğütlüçeşme'de de tüketim ile kurgulanmış bir yerin kamusal mekan olarak kabul ettirilmeye çalışılması kabul edilemez.
• Terminal Kadıköy, utanç duyulması gereken bir soylulaştırma merkezidir.
• Terminal Kadıköy, kentsel rantı (YEDİ DE YEDİ) yedikçe yiyen bir yerdir.

Dayanışma, TCDD, İBB ve Kadıköy Belediyesi'ne çağrıda bulunarak, kent hakkını ve kamu yararını Söğütlüçeşme'de tesis etmelerini, Söğütlüçeşme istasyonunu tüketim maskesinden arındırarak herkese açık, güvenli, ücretsiz bir kamusal mekana dönüştürmelerini istiyor.

Projenin Geçmişi ve Eleştiriler

Söğütlüçeşme Tren İstasyonu çevresindeki viyadük alanı, 2022 yılında alışveriş merkezi inşa edilmek üzere yapılaşmaya açılmıştı. "AVM-Gar" adıyla duyurulan proje kapsamında, yap-işlet-devret modeliyle bir dizi ticari alan planlandı. Projenin başlamasıyla birlikte alanda yüzlerce ağaç kesildi ve Kadıköy'ün ekolojik dokusu zarar gördü. Haydarpaşa Dayanışması'nın ve bazı kent savunusu gruplarının uzun süren mücadelesi sonucunda projede bazı değişiklikler yapıldı; yapılaşma oranının düşürüldüğü açıklandı ve bazı ağaçların korunması sağlandı. Ancak Nisan 2025’te alan, “Terminal Kadıköy” ve “YEDİ DE YEDİ Terminal” adıyla açılan mekân ve markaların yer aldığı bir tüketim merkezine dönüştürüldü.

Projenin toplam maliyeti 70 milyon Euro ve ana işletmeci Akfen Turizm, tesisi 29 yıl boyunca işletecek. Projeye yöneltilen eleştiriler, kent hakkının, kamu yararının ve ekolojik dengenin özel sermaye yararına yok sayıldığı yönünde yoğunlaşıyor.

Söğütlüçeşme'deki bu proje, kamusal alanların ticarileştirilmesi ve soylulaştırma tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Projenin Kadıköy'e ne gibi etkileri olacağı ve kent hakkı savunucularının mücadelesinin nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor.