Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB),eylül ayına ilişkin market ve üretici fiyatlarındaki değişimleri duyurdu. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın açıklamalarına göre, marketlerde 36 ürünün 29'unda fiyat artışı yaşanırken, sadece 7 üründe düşüş görüldü. Peki, eylül ayının zam şampiyonu hangi ürün oldu? İşte detaylar…

Gübre ve Mazot Fiyatları Uçuşta!

Şemsi Bayraktar, girdi maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek, gübre ve mazot fiyatlarındaki yükselişin üreticiyi zor durumda bıraktığını belirtti. Eylül ayında, 20.20 kompoze gübresinin fiyatı %2,1, DAP ve amonyum nitrat gübresinin fiyatı %1,3, amonyum sülfat gübresinin fiyatı %1,2 arttı. ÜRE gübresinin fiyatında ise %2,9 oranında bir düşüş yaşandı.

Geçen yılın eylül ayına göre ise gübre fiyatlarındaki artış daha da çarpıcı. ÜRE gübresinin fiyatı %75,3, DAP gübresinin fiyatı %51,3, 20.20 kompoze gübresinin fiyatı %48,6, amonyum nitrat gübresinin fiyatı %39,6 ve amonyum sülfat gübresinin fiyatı %31,6 arttı. Mazot fiyatı da aylık %4,4, yıllık ise %31,3 oranında yükseldi.

Hayvancılık sektörünü de yakından ilgilendiren yem fiyatları da artış gösterdi. Eylül ayında besi yeminin fiyatı %4,1, süt yeminin fiyatı ise %3,1 arttı.

Üretici ve Market Arasındaki Uçurum!

Bayraktar, üretici ve market arasındaki fiyat farkının giderek açıldığına vurgu yaparak, bu durumun tüketiciyi olumsuz etkilediğini söyledi. Eylül ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla olduğu ürün %335,5 ile patates oldu. Patatesteki fiyat farkını %308,7 ile kabak, %250,4 ile marul, %227,9 ile patlıcan ve %218,3 ile havuç takip etti.

Örnek vermek gerekirse, üreticide 4 lira 38 kuruş olan patates markette 19 lira 8 kuruşa, 11 lira 38 kuruş olan kabak 46 lira 49 kuruşa, 18 lira 14 kuruş olan marul 63 lira 58 kuruşa, 13 lira 38 kuruş olan patlıcan 43 lira 85 kuruşa ve 13 lira 50 kuruş olan havuç 42 lira 96 kuruşa satıldı.

Eylül ayında markette fiyatı en çok artan ürün %65,1 ile marul oldu. Marulu %54 ile sivri biber, %38,8 ile kabak, %37,7 ile patates ve %20,1 ile yeşil soğan izledi. Fiyatı en çok azalan ürün ise %42,7 ile limon oldu.

Üreticide Durum Farklı mı?

Üreticide ise durum biraz daha farklı. Eylül ayında 28 ürünün 20'sinde fiyat artışı, 6'sında fiyat düşüşü görüldü. Üreticide en çok fiyat düşüşü %26,9 ile limonda yaşanırken, en çok fiyat artışı ise %73,7 ile fındıkta görüldü. Fındıktaki fiyat artışını %70,1 ile sivri biber, %35,8 ile kabak, %33 ile marul ve %29,4 ile kuru incir izledi.

Fiyat Değişimlerinin Nedenleri

Bayraktar, fiyat değişimlerinin nedenlerini de açıkladı. Nisan ayında yaşanan zirai don olayının fındık rekoltesini azaltması, fındık fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Sivri biber ve kabakta sezon sonu gelmesi sebebiyle arzın azalması da fiyatları yükseltti. Limon ihracatının kayda bağlanması ise iç piyasadaki fiyat baskısını sınırlı ölçüde dengeledi ve bu da fiyatların düşüşüne sebep oldu. Ayrıca, erkenci çeşitlerin hasadına başlanması da limon fiyatlarındaki düşüşte etkili oldu.

Sonuç olarak, eylül ayında market raflarındaki zamlar tüketicinin cebini yakmaya devam ediyor. Özellikle sebze ve meyve fiyatlarındaki artış dikkat çekerken, gübre ve mazot gibi girdi maliyetlerindeki yükselişin de önümüzdeki dönemde fiyatları daha da yukarı çekmesi bekleniyor. Üretici ve tüketici arasındaki makasın daraltılması, girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve tarımsal desteklerin artırılması, bu sorunun çözümünde önemli rol oynayacaktır.