19 yaşındaki Slovak lise öğrencisi Adam Kovalčík, bilim dünyasını şaşırtan bir başarıya imza attı. Kovalčík, Zika ve Ebola gibi ölümcül RNA virüslerini hedef alan güçlü bir antiviral ilaç olan g-galidesivirin daha ucuz ve daha etkili bir versiyonunu geliştirdi. Bu buluş, özellikle gelişmekte olan ülkelerde bu tür virüslerle mücadelede büyük bir umut ışığı olabilir.

İlacın Maliyeti Nasıl Düştü?

Kovalčík, ilacın üretim sürecinde devrim niteliğinde bir değişiklik yaptı. İlacın üretiminde genellikle kullanılan şeker yerine, mısır koçanı ve kabuğundan elde edilen alkolü (furfural alkol) baz molekül olarak kullandı. Bu sayede üretim adımlarını 15'ten 10'a düşürdü ve maliyeti gram başına 75 dolardan 12,5 dolara kadar indirmeyi başardı. Bu, ilacın maliyetinde yaklaşık %83'lük bir düşüş anlamına geliyor!

Genç Kimyagerden Büyük Başarı

Bu başarısıyla genç bilim insanı, 2025 Regeneration International Science and Engineering Fair'de (ISEF) 100 bin dolarlık George D. Yancopoulos Innovator Award ödülünü kazandı. Kovalčík'in bu başarısı, gençlerin bilime olan ilgisini artırmak ve onları teşvik etmek açısından da büyük önem taşıyor. Bu buluş, aynı zamanda ilaç endüstrisinde daha sürdürülebilir ve uygun fiyatlı çözümlerin mümkün olduğunu gösteriyor.

İlacın henüz ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) onayı almadığını belirtmekte fayda var. Ancak, bu umut verici gelişme, gelecekte bu tür ölümcül virüslere karşı daha erişilebilir ve uygun fiyatlı tedavilerin geliştirilmesine öncülük edebilir.

RNA virüsleri hakkında genel kültür bilgisi:

• RNA virüsleri, genetik materyali RNA olan virüslerdir.
• DNA virüslerine göre daha hızlı mutasyona uğrarlar.
• Zika, Ebola, COVID-19 ve grip gibi birçok hastalığa neden olabilirler.
• Tedavileri genellikle daha zordur çünkü hızla değişebilirler.

Adam Kovalčík'in bu dikkat çekici başarısı, sadece bilim dünyası için değil, aynı zamanda insanlık için de büyük bir umut kaynağı. Geliştirdiği yöntem sayesinde, ölümcül virüslere karşı daha erişilebilir ve uygun fiyatlı bir tedavi imkanı doğabilir. Bu buluş, genç bilim insanlarının neler başarabileceğini gösteren ilham verici bir örnek.