Anayasa Mahkemesi (AYM),cezaevlerinde tutuklu ve hükümlülerin görüşmelerinin kaydedilmesi ve mektuplarının Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi'ne (UYAP) yüklenmesi uygulamasında bir kez daha hak ihlali kararı verdi. Bu karar, benzer uygulamaların devam etmesi üzerine geldi ve haberleşme hürriyeti ile özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği vurgulandı.

AYM'den Emsal Karar: Haberleşme Hürriyeti İhlali

AYM, Ömer Coşkun adlı hükümlünün başvurusunu değerlendirerek, görüşmelerin teknik araçlarla dinlenmesi ve mektupların UYAP'a yüklenmesinin Anayasa'nın 20. ve 22. maddelerinde güvence altına alınan haklara aykırı olduğuna hükmetti. Mahkeme, bu uygulamanın keyfi uygulamalara açık olduğunu ve yasal dayanağının yetersiz olduğunu belirtti.

Başvurucu Coşkun, Keskin T Tipi Kapalı Cezaevi'nde bulunduğu dönemde bu uygulamalara karşı İnfaz Hakimliği ve Ağır Ceza Mahkemesi'nden sonuç alamayınca AYM'ye başvurmuştu. AYM, mektupların taranarak UYAP'a yüklenmesini kişisel veri işleme ve haberleşme özgürlüğüne müdahale olarak değerlendirdi.

• Mektupların UYAP'a yüklenmesi kişisel verilerin ihlali anlamına geliyor.
• Kapalı görüşlerin kayıt altına alınması haberleşme hürriyetini zedeliyor.
• Uygulamaların yasal dayanağı yetersiz ve keyfi uygulamalara açık.

Kararın Detayları ve Sonuçları

AYM, veri işleme faaliyetinin sınırlarının, süresinin, amaçlarının ve veriye erişimin kimlerce yapılabileceğine dair yasal çerçevenin belirsiz olduğunu vurgulayarak, müdahalenin keyfi uygulamalara açık hale geldiğini ifade etti. Mahkeme, bu konuda daha önce verdiği Eşref Köse kararına atıfta bulundu ve yalnızca cezaevi görevlisinin görüş sırasında gözlem yapmasına ilişkin düzenleme bulunduğunu, ancak teknik araçlarla sesli ve görüntülü kayıt yapılmasına ilişkin açık bir yasal dayanağın bulunmadığını belirtti.

AYM, mektupların UYAP'a kaydedilmesinde yeniden yargılama yapılmasına gerek görmezken, kapalı görüşlerin kayıt altına alınmasında yeniden yargılama yapılmasına karar verdi. Ayrıca, başvuruya 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Karar, Başkan Hasan Tahsin Gökcan ve üyelerin oy birliğiyle alındı.

AYM'nin bu kararı, cezaevlerindeki uygulamaların insan haklarına uygunluğu konusunda önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Kararın uygulanmasıyla birlikte, hükümlü ve tutukluların haberleşme hürriyeti ve özel hayatına saygı hakkının daha iyi korunması bekleniyor. Ancak, benzer ihlal kararlarına rağmen uygulamaların devam etmesi, bu konuda daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Bu karar, ceza infaz sisteminin insan hakları standartlarına uygun hale getirilmesi için bir fırsat sunuyor.