Türkiye, geçtiğimiz Temmuz ayında son 55 yılın en sıcak dönemini yaşarken, bu durum elektrik tüketiminde rekor seviyelere ulaşılmasına neden oldu. Bağımsız enerji düşünce kuruluşu Ember'in analizine göre, artan klima kullanımı saatlik elektrik tüketimini 59 GWh ile zirveye taşıdı. Peki, bu durumun nedenleri neler ve gelecekte neler bekleniyor?

Klima Kullanımı ve Elektrik Tüketimi İlişkisi

Analizler, Türkiye'de her 1°C sıcaklık artışının, 0,77 GW ek elektrik üretim kapasitesi ihtiyacını doğurduğunu gösteriyor. Bu, sıcaklığın 22°C'den 32°C'ye çıkmasıyla, Atatürk Hidroelektrik Santrali'nin üretim kapasitesine eşdeğer en az 3 yeni santralin devreye alınması gerektiği anlamına geliyor. Türkiye'de sadece alan soğutmasına bağlı elektrik tüketimi, 2023'ten 2024'e %19 artarak 10 TWh'e ulaştı. Bu miktar, yaklaşık 4 milyon elektrikli otomobilin bir yıllık şarj ihtiyacına eşdeğer.

İklim Değişikliğinin Etkileri ve Gelecek Beklentileri

Küresel iklim değişikliğine bağlı artan sıcaklıklar, Türkiye'nin elektrik talebi alışkanlıklarını da değiştirdi. Son 10 yılda elektrik talebinin zirveye çıktığı saatlerdeki tüketim 1,5 kat arttı. 2008'e kadar saatlik zirve elektrik talebi kış aylarında görülürken, 2008 sonrasında en yüksek talep soğutma ihtiyacının etkisi ile yaz aylarında görülmeye başlandı. Mevcut eğilimin devam etmesi durumunda, soğutma talebinin 2030'a kadar iki katına (20 TWh),2035'te ise üç buçuk katına (35 TWh) çıkması bekleniyor.

Çözüm Önerileri ve Güneş Enerjisinin Rolü

Elektrik şebekesi üzerindeki yükü azaltarak riskleri en aza indirmenin yolu, güneş enerjisinden geçiyor. Güneş enerjisi, en yüksek üretim saatlerinin günün en sıcak saatleriyle örtüşmesi sayesinde artan soğutma talebini karşılamada doğal bir çözüm sunuyor. Türkiye'de 2019-2024 arasında, güneş enerjisinin öğle saatlerindeki talebi karşılama oranı iki kattan fazla arttı.

• Enerji verimliliği politikalarının güçlendirilmesi
• Şebeke esneklik çözümlerinin yaygınlaştırılması
• Kapsamlı bir klima kullanım envanteri çalışması yapılması

Ember Enerji Analisti Bahadır Sercan Gümüş, şu ifadeleri kullandı:

"Veriler, soğutma talebinin artık lüks bir tüketim değil, elektrik şebekesinin temel bir yükü olduğunu gösteriyor. Büyüyen bu talebi daha iyi anlayabilmek ve olumsuz etkilerini azaltabilmek için klima kullanımına dair kapsamlı bir envanter çalışması yapılması, enerji verimliliği politikalarının güçlendirilmesi ve şebeke esneklik çözümlerinin yaygınlaştırılması gerekiyor. Türkiye, güneş enerjisinin günün en sıcak saatlerinde sağladığı yüksek üretim sayesinde, artan soğutma talebini temiz ve sürdürülebilir bir şekilde karşılayarak şebeke üzerindeki baskıyı hafifletebilir."

Sonuç olarak, Türkiye'nin artan elektrik tüketimi ve klima kullanımına bağlı sorunlarla başa çıkabilmesi için enerji verimliliği, güneş enerjisi ve şebeke esnekliği gibi çözümlere odaklanması gerekiyor. Aksi takdirde, gelecekte elektrik kesintileri ve şebeke arızaları gibi sorunlarla karşılaşma riski artabilir.